Jazzdiva Rita Reys overleden

In de nacht van 27 op 28 juli 2013 is Rita Reys op 88-jarige leeftijd overleden. Enkele dagen daarvoor werd de jazz-zangeres getroffen door een hersenbloeding, zij raakte in coma en is niet meer bij bewustzijn gekomen. Rita Reys laat een dochter (Leila) en een kleinzoon (Robin) achter.
Eerder dit jaar kreeg Rita een nieuwe heup. Van deze operatie herstelde zij wonderbaarlijk snel. Niet op de laatste plaats door haar ijzeren wilskracht. Zij bezocht de fysiotherapeut driemaal per week, want – vertelde zij: “Begin juli sta ik voor de 21ste keer op het North Sea Jazz Festival.” Dat is haar laatste optreden geworden voor een uitzinnig enthousiaste zaal.

Rita met Art Blakey

Jazzdiva Rita Reys (waar andere ‘zangeressen’ de moed vandaan halen zich diva te noemen, is een raadsel) heeft meer dan 70 jaar op de meest uiteenlopende podia gestaan, van Marakech tot Stockholm). Voor het eerst als ‘sweet sixteen’ bij het orkest waarin haar vader viool speelde. Haar carrière heeft grote hoogten gekend en – in de persoonlijke sfeer – diepe dalen. De jaren ’50 waren muzikaal ronduit rijk, met haar medewerking aan de eerste grote Nederlandse Jazzproductie ‘Jazz behind the dikes’ (1955) en haar Amerikaanse avontuur met Art Blakey’s Jazz Messengers (1956).

Rita met Wessel Ilcken

Rita met Pim Jacobs

Het overlijden van haar eerste en tweede echtgenoot, Wessel Ilcken en Pim Jacobs hebben haar diep geraakt, maar ze kwam gelouterd terug. Teksten werden nog dieper beleefd. Maria Everdina (Rita) Reys, die in 1960 de ere titel ‘Europe’s First Lady of Jazz’ kreeg toegekend door het internationale jazzfestival van Juan-les-Pins, trad op met alle (jazz-)groten der aarde, zoals Jimmy Smith, Johnny Griffin, Stan Getz, Lester Young, Zoot Sims en Milt Hinton. In 1969 werd ze benoemd tot ‘Ereburger van New. Orleans’ tijdens het jazzfestival in dit stad. In Nederland is Rita ongetwijfeld de meest gelauwerde zangeres ooit. In 1981 werd ze Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In 2011 kreeg zij de Orde van de Nederlandse Leeuw opgespeld door burgemeester Mirjam van ’t Veld van Stichtse Vecht, op voorspraak van onder anderen Wim Kok en Neelie Smit-Kroes.



Rita is in het bezit van een aantal Edisons, waaronder een Edison Oeuvre Award, die zij in 2006 in ontvangst mocht nemen. Ook ontving de jazz-zangeres een Bird Award (1991), waarvan de naam inmiddels is veranderd in Paul Acket Award. In 2011 won Rita Reys ook de Gouden Eeuw Award, een jaarlijkse prijs van de stichting Nederland Positief die zich inzet voor een betere samenleving. Rita Reys scoorde Gouden Platen met ‘Rita Reys Sings Burt Bacharach’ (CBS 1971), ‘Rita Reys Sings Michel Legrand’ (CBS 1972), ‘Rita Reys: The American Songbook, Volume 1’ (Masters Music 1992) en ‘Rita Reys; The American Songbook, Volume 2’(Masters Music 1992).

Peter Beets, Rita’s vast ‘vleugeladjudant’ de afgelopen jaren, was in de nacht dat zij overleed nog in het ziekenhuis waar Reys in coma lag. “Ik heb haar een zoen op haar wang gegeven en bedankt voor alles.” Dat deed Beets ongetwijfeld namens Rita’s ontelbare fans.
Het levensverhaal van Rita Reys laat zich vlot lezen in de biografie die Bert Vuijsje schreef en in 2004 uitkwam bij Thomas Rap Amsterdam, getiteld ‘Lady Jazz’.
Daarin is ook haar omvangrijke discografie te lezen.

Rita, zoals wij haar zullen blijven herinneren: swingend!

Tekst: Cees Mentink

Enkele foto's van de uitreiking van het eerste boek "Leidse Jazz Geschiedenis van 1899 tot 2009" aan Rita Reys op 6 november 2008.